ZALK - Geduld is een schone zaak in Zalk wat betreft de restauratie van het Proper orgel van de plaatselijke Sint Nicolaaskerk. Sinds het verschijnen van een rapport ruim vijftien jaar geleden waarin om een restauratie wordt aangedrongen is het zover. De gemeente Kampen heeft een subsidieaanvraag ingediend waardoor de Hervormde Gemeente van Zalk de maximale subsidie zal ontvangen van 113.706 euro. Aart van Beek van de Hervormde orgelcommissie deed in 1989 een voorspelling die een belangrijke motivatie vormt voor de aanstaande restauratie: "Indien het instrument in de oorspronkelijke toestand wordt teruggebracht ontstaat een monument van op zijn minst regionale waarde."
Wat is er zoal mis met het orgel dat in 1891 vervaardigd werd door de Kamper
orgelbouwer Jan Proper. Henk Schaapman van de Zalker orgelcommissie opent de
deuren aan de achterzijde van het instrument. De mixtuur, een serie smalle
pijpjes wordt zichtbaar. Deze is niet origineel en wordt verwijderd om plaats
te maken voor een Cornet 3 sterk. Het mixtuur-pijpwerk is zichtbaar gebogen.
Het grootste probleem is echter de windlade die aangetast is door lekkage. De
windlade is de kern van het orgel waar alle stemmen samenkomen. Verder wordt
er nog kapot pijpwerk hersteld en krijgt het orgel een nieuwe windbalg en
een nieuwe externe windmotor. Indien nodig zal het houten gevaarte ook een
behandeling krijgen tegen houtworm.
Dit en nog meer is exact vastgesteld in het restauratieplan in 2002. Daarin
is bepaald dat de totale kosten uitkomen op 170.000 euro waarvan 70 procent
wordt gesubsidieerd door de overheid.
De restauratiesubsidie is opgenomen in het Gemeentelijk Restauratie-UitvoeringsProgramma (GRUP). Dit houdt in dat de aanvullende 30 procent, plusminus 60.000 euro, door de kerk zelf betaald moet worden. Dit bedrag is nog niet duidelijk omdat het afhankelijk is van het moment dat de restauratie kan beginnen. De firma Reil uit Heerde neemt de operatie voor zijn rekening en heeft een volle agenda. De restauratie vangt pas aan als de financiële garanties binnen zijn. Elk jaar dat restauratie uitblijft wordt het niet gesubsidieerde bedrag met 5% verhoogd. Henk Schaapman schat zelf in dat de restaurateurs eind 2006 zullen beginnen. Schaapman en zijn commissie proberen het restbedrag te ontvangen uit fondsen zoals het Prins Bernhardfonds die zij binnenkort zullen aanschrijven.
Zowel financieel als materieel mag de restauratie het kerkelijk leven niet teveel aantasten. Zo moet de vaste predikant gewoon op zijn salaris kunnen rekenen en zal het orgel in de periode van restauratie gewoon dienst blijven doen tijdens de zondagse erediensten.