ZALK - De leden van de hervormde kerk in Zalk zullen het voorlopig zonder de warme klanken van hun kerkorgel moeten doen. De restauratie is met een jaar uitgesteld vanwege de drukke agenda van de beoogde restaurateur. Een vervangend orgeltje zal de psalmen en gezangen voorlopig begeleiden.
In Zalk is in principe alles klaar om te beginnen met de restauratie van het befaamde Properorgel, maar het zal misschien nog wel tot 2009 gaan duren voordat er een begin wordt gemaakt. De financiering is rond en de vergunningen zijn afgegeven, maar orgelbouwer Reil uit Heerde zit zo vol met opdrachten dat hij simpelweg geen tijd heeft voor de Zalker orgel.
En een andere orgelbouwer inschakelen is geen optie, zo meldt Henk Schaapman, voorzitter van de orgelcommissie. De Zalkers zitten min of meer vast aan Reil. ‘Vanaf 1989 toen voor de eerste keer de ingrijpende restauratie van het Proper orgel ter sprake kwam heeft men contacten met de Heerder orgelbouwer gehad’, verklaart Schaapman.
‘Ook door de vele reparaties om het orgel in bedrijf te houden voor de begeleiding van de kerkdiensten heeft de firma Reil een grote kennis van het orgel opgebouwd. Niet alleen van de Zalker Properorgel maar ook van diverse andere Properorgels die door de Kamper orgelbouwer zijn gemaakt. Bovendien heeft de Rijksdienst Monumentenzorg ook de firma Reil aangewezen voor de restauratie van het Zalker orgel. We hebben met de firma Reil een overeenkomst dat de Heerder firma het orgel bespeelbaar zal houden.’
Voor de restauratie heeft de Hervormde gemeente van Zalk een bedrag van ruim 113.000 euro toegezegd gekregen. ‘Dat is het basisbedrag zegt Schaapman maar daar komen we niet klaar mee. Elk jaar uitstel brengt zeker vijf procent extra kosten met zich mee. Ik verwacht eind dit jaar het kostenplaatje rond te krijgen en dan moeten we trachten extra subsidie te krijgen uit andere fondsen zoals bijvoorbeeld het Prins Bernhardfonds.’
Restauratiefonds
Daarnaast heeft de kerkelijke gemeente een restauratiefonds in het leven geroepen. Dit fonds wordt gevoed door diverse activiteiten van - en door de kerkelijke gemeente. In het recente verleden heeft de kerkelijke gemeente al veel ‘offers’ gebracht voor de restauratie van het eeuwenoude kerkgebouw.
Schaapman ‘We zijn als kerkelijke gemeente erg bevoorrecht dat we in een dergelijk gebouw onze bijeenkomsten kunnen houden en daarnaast bezitten we een orgel dat - wanneer het in de oorspronkelijke toestand wordt teruggebracht - een instrument is met op zijn minst regionale waarde.’
Het Zalker orgel werd in 1891 gebouwd door de Kamper orgelbouwer Jan Proper. Meer dan een eeuw heeft het orgel dienst gedaan bij de begeleiding van de gemeentezang en zijn er diverse concerten op het orgel gegeven.
De mixtuur, een serie smalle pijpjes, moet vervangen worden. Het grootste probleem is echter de windlade, de kern van het orgel waar alle stemmen samen komen. De windlade is behoorlijk lek. De restauratie van het orgel zal waarschijnlijk zes maanden vergen. Het orgel wordt uit de kerk gehaald en alleen de orgelkast blijft staan.