Bovenkerk- of St. Nicolaaskerk

Hoofdorgel

Reeds in de 15e eeuw wordt gesproken over de aanwezigheid van een orgel. Dit blijkt uit betalingen aan orgelmakers, die voor het onderhoud zorgden. Het oudste, nog aanwezige, pijpwerk in het huidige orgel dateert van 152 en werd vermoedelijk gemaakt door Johan van Kovelens. Ook is bekend dat Casper Nosterin 1570 een restauratie-opdracht kreeg.
Een groot deel van het tegenwoordige orgel vindt zijn oorsprong in de jaren 1670-1690 toen resp. Johan Slegel en Johan duynschot nieuwbouw en later modificatie pleegden. Dit was noodzakelijk geworden door het verzakken van de kerktoren. Hierdoor kreeg het orgel tijdelijk een andere plaats.
De grote ombouw van 1741-1743 door Albertus Anthoni Hinsz gaf het orgel haar tegenwoordige uiterlijk. Hinsz gebruikte veel pijpwerk van Slegel en stelde een instrument samen met 3 manualen en aangehangen pedaal met 34 stemmen.
Frans Casper Schnitger jr. en H.H. Freytag voegden in 1790 het vrije pedaal toe, alsmede een Borstwerk met 4 stemmen.
Gedurende de 19e eeuw werd veel aan het orgel gewerkt door o.a. Albert van Gruisen, J.C. Scheuer en later door de eigen organist Zwiers van Dijk (1886). Zij zijn grotendeels verantwoordelijk voor het pijpwerk, dat zich nu in het 2e Bovenwerk bevindt.
Na de grote kerkrestauratie van 1954-1972 werd het orgel aanvankelijk gedeeltelijk ongerestaureerd herplaatst. Onder adviseurschap van Dr. M.A. Vente en de organisten Feike Asma en Willem Hendrik Zwart werd het orgel hierna gerestaureerd door de fa. Bakker & Timmenga uit Leeuwarden. Hierbij werd uitgegaan van de situatie van 1790, met behoud van de waardevolle 19e eeuwse aanvullingen. Deze werden op een aparte windlade geplaatst (Bovenwerk 2). De restauratie werd eind 1975 afgesloten.

Speeltafel:	Aan de voorzijde van de hoofdkas
Aantal manualen:	Vier
Manuaalomvang:	C-c'''
Pedaalomvang:	C-d'
Tractuur:	Mechanisch
Toonhoogte:	a'= 446,5 Hz. (bij 16º)
Stemming:	Gelijkzwevend
Windvoorziening:	7 spaanbalgen 1 schokbalg (t.b.v. rugwerk)
Winddruk:	71 mm
Bouwer:	Johan Slegel
Bouwjaar:	1676; in 1741-1743 omgebouwd door A.A. Hinsz.

Meer informatie over dit orgel is te vinden op de website van de Bovenkerk.

Dispositie

Foto's